Ο Δήμος Έδεσσας προχώρησε στην εκπόνηση της υπηρεσίας «Επιχειρησιακό Σχέδιο για την Εξασφάλιση Κοινοχρήστων και Κοινωφελών – Ε.Σ.Ε.Κ.Κ. Δήμου Έδεσσας» στα πλαίσια της υπ’ αριθμ. 4559/28-06-2021 πρόσκλησης (κωδικός πρόσκλησης: Ε.Σ. 2021) του Πράσινου Ταμείου προς το σύνολο των Δήμων της χώρας. Η πρόσκληση αφορούσε την υποβολή των προτάσεων για τη δράση «Επιχειρησιακό σχέδιο για την εξασφάλιση κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων-Ε.Σ.Ε.Κ.Κ.» του Α.Π. 2:«Αστική Αναζωογόνηση & Λοιπές δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» του Χρηματοδοτικού Προγράμματος: «ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ» 2022.
Σύμφωνα με το άρθρο 92 του Ν. 4759/2020 «Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής Νομοθεσίας και άλλες διατάξεις», για τον προγραμματισμό της ολοκλήρωσης της εφαρμογής του σχεδίου πόλης και την απόκτηση των χαρακτηρισμένων κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων, οι δήμοι καταρτίζουν επιχειρησιακό σχέδιο, στο οποίο καταγράφονται και κατηγοριοποιούνται οι χαρακτηρισμένοι από το σχέδιο πόλης κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι. Από το σύνολο των κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων πραγματοποιείται μια διαδικασία διαχωρισμού για αυτούς τους χώρους για τους οποίου δεν έχει συντελεστεί ρυμοτομική απαλλοτρίωση, με βάση τα κριτήρια που ορίζει η παράγραφος 2 του άρθρου 92 του Ν.4759/2020. Οι κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι των οποίων δεν έχει συντελεστεί η απαλλοτρίωση ιεραρχούνται, ανά Δήμο ή Δημοτική Ενότητα ή Δημοτική Κοινότητα, ως προς την αναγκαιότητα υλοποίησής τους, βάσει της πολεοδομικής σημασίας τους για την πόλη.
Για την πραγματοποίηση της ιεράρχησης των μη απαλλοτριωμένων κοινόχρηστων χώρων ορίζονται κριτήρια τα οποία τεκμηριώνουν τον τελικό βαθμό αναγκαιότητας υλοποίησης για κάθε εξεταζόμενο Κοινόχρηστο ή Κοινωφελή Χώρο. Τα κριτήρια ιεράρχησης που ορίστηκαν είναι:
1) Ο πολεοδομικός σχεδιασμός κάθε οικισμού. Ειδικότερα, αξιολογείται ο υπό ιεράρχηση χώρος ως προς το απαιτούμενο συνολικό πλήθος από τον πολεοδομικό σχεδιασμό, την κατηγορία και το είδος αυτού.
2) Η απόσταση του υπό ιεράρχηση χώρου από χώρους της ίδιας κατηγορίας οι οποίοι είναι τακτοποιημένοι ιδιοκτησιακά, καθώς και από χώρους της ίδιας κατηγορίας για τους οποίους δεν έχει συντελεστεί η ρυμοτομική απαλλοτρίωση.
3) Ο υπέρμετρος χρόνος επιβολής της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης. Συγκεκριμένα, υπολογίζεται το χρονικό διάστημα που έχει παρέλθει από την ημερομηνία έγκρισης των σχεδίων ή μελετών με τα οποία έχει καθοριστεί ο εκάστοτε χώρος.
4) Η κατηγορία του άρθρου 92 του Ν. 4759/2020 στην οποία εντάσσεται ο υπό ιεράρχηση χώρος.
5) Η έκταση του υπό ιεράρχηση κοινόχρηστου ή κοινωφελούς χώρου.
Με βάση τις τελικές βαθμολογίες που συγκεντρώνει ο καθένας κοινόχρηστος-κοινωφελής χώρος καθίσταται δυνατή η αξιολόγηση της αναγκαιότητας απόκτησής του για τον ευρύτερο πολεοδομικό σχεδιασμό του Δήμου.
Έπειτα λαμβάνοντας υπόψη την ιεράρχηση των κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων για κάθε οικισμό, αναπτύσσεται ένα σύνολο προτεινόμενων δράσεων μέσω των οποίων διαμορφώνεται μια προτεραιοποίηση για την απόκτηση τους. Οι Δράσεις του Επιχειρησιακού Σχεδίου ομαδοποιούνται και καθορίζεται το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους. Διαμορφώθηκαν τρεις δράσεις σε συνάρτηση με τους βαθμούς αναγκαιότητας για τους κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους:
1) Στην πρώτη δράση συμπεριλαμβάνεται το σύνολο των κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων των οικισμών που κατά την ιεράρχηση έχουν συγκεντρώσει την μεγαλύτερη βαθμολογία. Πρόκειται για κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους στους οποίους για την υλοποίηση των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων, ο χρονικός ορίζοντας που προτείνεται είναι τα πέντε έτη. Στη δράση αυτή εντάσσονται 3 κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι οι οποίοι βρίσκονται στη Δημοτική Ενότητα Έδεσσας.
2) Στη δεύτερη δράση εντάσσεται το σύνολο των κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων των οικισμών με μέτριο βαθμό αναγκαιότητας υλοποίησης. Εξαιτίας της μεγάλης αναγκαιότητας που προκύπτει για την υλοποίηση των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων για τους χώρους αυτούς, ο χρονικός ορίζοντας που προτείνεται είναι τα οκτώ έτη. Στη δράση αυτή εντάσσονται συνολικά 41 κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι εκ των οποίων οι 39 χώροι εντοπίζονται στη Δημοτική Ενότητα Έδεσσας και οι 2 στη Δημοτική Ενότητα Βεγορίτιδας.
3) Στην τρίτη δράση εντάσσεται το σύνολο των κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων των οικισμών με χαμηλό βαθμό αναγκαιότητας υλοποίησης. Εξαιτίας της χαμηλής αναγκαιότητας που προκύπτει για την υλοποίηση των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων για τους χώρους αυτούς, ο χρονικός ορίζοντας που προτείνεται είναι τα δέκα έτη. Στη δράση αυτή εντάσσονται συνολικά 28 κοινόχρηστοι χώροι εκ των οποίων οι 16 βρίσκονται στη Δημοτική Ενότητα Έδεσσας και οι 12 στη Δημοτική Ενότητα Βεγορίτιδας.
4) Στην τέταρτη δράση εντάσσεται το σύνολο των κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων των οικισμών με χαμηλό βαθμό αναγκαιότητας υλοποίησης της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης. Ο χρονικός ορίζοντας υλοποίησης των κοινόχρηστων χώρων προτείνεται να είναι τα δεκαπέντε έτη. Στη δράση αυτή εντάσσονται συνολικά 8 χώροι οι 4 εκ των οποίων βρίσκονται στη Δημοτική Ενότητα Έδεσσας και οι 4 στη Δημοτική Ενότητα Βεγορίτιδας.
Για να μπορούν να πραγματοποιούν όλες οι παραπάνω δράσεις πρέπει πρώτα να επιβληθεί εκ νέου η έναρξη της διαδικασίας επιβολής ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης για τους κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους που δεν έχουν απαλλοτριωθεί. Το περιεχόμενο της διαδικασίας της επανεπιβολής της ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης καθορίζεται από τα άρθρα 87, 89 και 90 του Ν. 4759/2020.
Σκοπός της διαδικασίας είναι η προώθηση του χωρικού σχεδιασμού, η ολοκλήρωση της εφαρμογής του σχεδίου πόλης και η απόκτηση των χαρακτηρισμένων κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων, μέσω της καταγραφής της θεσμοθετημένης κατάστασης και του εντοπισμού των χώρων για τους οποίους δεν έχει συντελεστεί απαλλοτρίωση.